Artykuły z kategorii

Kultura, Edukacja i Sport

33 finał WOŚP za nami. Zebraliśmy 19 222…

31-01-2025

26 stycznia odbył się 33 finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. W tym roku graliśmy dla „Onkologii i hematologii dziecięcej ”. Gminne Centrum Kultury i Sportu w Kozłowie po raz czternasty włączyło...

Więcej

Polityka społeczna

Odbiór żywności z Programu Fundusze Euro…

08-04-2025

Osoby korzystające z pomocy w postaci żywności z Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa PODPROGRAM 2024 będą mogły odebrać paczki żywnościowe. Prosimy o odbiór żywności w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Kozłowie w...

Więcej

Turystyka i promocja

Turowo i Browina

26-04-2023

TO – niewielkie miejscowości na terenie gminy Kozłowo o niezwykłej historii związanej z historią Polski i Europy, ze śladami osadnictwa sprzed kilku tysięcy lat. Wioski na terenie Warmii i Mazur...

Więcej

Pielgrzymowo powstało w 1362 r. na 60 łanach ziemi. Nazwa pochodzi od pierwszego osadnika (Pilgerima, Pielgrzyma). Pielgrzym zobowiązany został do jednej lekkiej służby konnej. Otrzymał również 9 lat wolnizny i prawo do połowu ryb w rzece Nidzie. Oryginał przywileju lokacyjnego zaginął, ale na prośbę sołtysa komtur ostródzki Wolf von Sausenheim wystawił nowy dokument. Wieś otrzymała ponownie 9 lat wolnizny. Po tym okresie mieszkańcy musieli płacić czynsz w wysokości pół grzywny i dwóch kur oraz uiszczać pługowe.

W 1437 r. Pielgrzymowo było wsią czynszową. Następnie w 1502 r. Fryderyk – książę saski – nadał: Jędrzejowi, Mikołajowi, Janowi, Maćkowi Morawskim 42 włóki na prawie chełmińskim. Bracia otrzymali obowiązek jednej służby na koniu i w zbroi. W 1509 r. komtur nidzicki Jobst Truchsess von Wetzhausen nadał mieszkańcom dodatkowych 12 łanów. W 1570 r. wśród mieszkańców wsi wymieniono następujące osoby: Górny, Paczoszka, Kaszonka, Klimek. W 1600 r. w Pielgrzymowie byli sami Polacy. W 1717 r. do wsi należał majątek szlachecki o obszarze 8 łanów i wolna wieś z 60 łanami i 25 chłopami chełmińskimi. Obszar ten należał do Sophie von Polenz.

Goci – jedno z największych i najważniejszych plemion wschodniogermańskich, mówiące językiem gockim. Jordanes, mnich pochodzenia gockiego i autor VI-wiecznego dzieła Getica, opisującego dzieje rodu Amalów, przytacza legendę o początkach migracji Gotów, którzy prowadzenie przez wodza Beriga, opuścili swoją ojczystą Skandzę i na trzech statkach popłynęli na południe, aż do brzegów krainy nazwanej przez nich Gothiskandza. Położenie Skandzy i Gothiskandzy wywołuje w literaturze przedmiotu wiele dyskusji. Pewne jest jedno, Goci pierwotnie zasiedlali południową część Półwyspu Skandynawskiego. Świadectwa archeologiczne raczej eliminują wyspę Gotlandię, wskazywaną czasami jako prasiedzibę Gotów, bowiem wskazują na odmienność inwentarza w wyposażeniu grogów gotlandzkich i grobów występujących na terenach, które można prawidłowo definiować później jako gockie (Pomorze). Badacze okresu migracji Gotów na południowe brzegi Bałtyku, a więc początku I w. n.e., przede wszystkim Ryszard Wołągiewicz, wskazali na pojawienie się w rejonie Pomorza Nadwiślańskiego nowej kultury archeologicznej, która wyparła rozwijającą się tu w poprzednim wieku kulturę oksywską. Nowej kulturze nadano nazwę kultura wielbarska od cmentarzyska w Wielbarku pod Malborkiem. W literaturze przedmiotu uznaje się za pewnik, że kulturę wielbarską stworzyli Goci, a więc teren Pomorza Nadwiślańskiego należy uznać za legendarną Gothiskandzę. W I i II w. n.e. kultura wielbarska charakteryzuje się dynamiczną ekspansją terytorialną. Goci i Gepidowie (inne plemię germańskie spokrewnione z Gotami) zajęli Pomorze Środkowe, Krajnę i Północną Wielkopolskę, Wysoczyznę Elbląską oraz zachodnią część Pojezierza Mazurskiego. W III w. Goci pojawiają się na Mazowszu, Podlasiu, Polesiu i Lubelszczyźnie. Według archeologów Goci wędrując wzdłuż Wisły i Bugu zasiedlali tylko pustki, respektując stan posiadania ludności tubylczej. Na trasie wędrówki nie wznoszą już kamiennych konstrukcji znanych z okresu pobytu na Pomorzu.

Najbardziej charakterystyczną cechą kultury wielbarskiej był jej birtualny obrządek pogrzebowy. Zmarłych poddawano kremacji, a prochy wysypywano do popielnic lub bezpośrednio do jamy grobowej, lub też grzebano w trumnach kłodowych w ziemi. Innym wyjątkowym zwyczajem było układanie kręgów kamiennych wokół grobów, bruków kamiennych między zespołami grobów oraz budowanie kamiennych kurhanów.

iKurhan – mogiła o kształcie kopca z elementami drewnianymi bądź kamiennymi, w którym znajduję się komora grobowa z pochówkiem szkieletowym lub ciałopalnym. Stanowisko położone na skraju kompleksu leśnego oddalonego w linii prostej około 1000 m na południe od młyna we wsi Borowy Młyn i około 350 m na zachód od rzeki Nidy oraz 1300 m na wschód od drogi Pielgrzymowo – Olszewo.

Kurhan 1 (zachodni) o średnicy u podstawy 20 m zachował się w formie ziemnego pierścienia otaczającego zaklęśnięte wnętrze. Na dnie zaklęśnięcia, w jego centralnej części znajduje się betonowa konstrukcja w kształcie litery „U”, imitująca najprawdopodobniej zarys drewnianej komory grobowej odkrytej w trakcie badań wykopaliskowych.

Kurhan 2 (wschodni) znajduje  się w odległości około 10 m od kurhanu 1. Obiekt ma kształt kolisty o średnicy u podstawy około 15 m i wysokości około 2,5 m.

W okolicy Pielgrzymowa taką formę pochówku praktykowano już w połowie V wieku. Kurhany te należą do lokalnej odmiany grobów „Książęcych” i kryją szczątki lokalnych władców i arystokracji. Komory grobowe były bogato wyposażone w różnego rodzaju kosztowności. Niestety większość z nich została obrabowana już w średniowieczu. Jednakże archeologom udało się odnaleźć część zabytkowych bogactw między innymi bransoletę z litego złota, metalowe fragmenty staroświeckiego pasa, drogocenne naczynia. Relikty komory grobowej znajdują się w Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.

Burzliwa historia regionu obfitowała zarówno w wyniszczające zmagania zbrojne, jak i okresy pokoju i dobrobytu. Na terenach Warmii i Mazur przez wieki ścierały się wpływy różnych krajów i narodów, czego pamiątki przetrwały do naszych czasów. Krainę zasiedloną przez Prusów zakon podbił w II połowie III w. Kolejne stulecia zostały naznaczone przez konflikty rycerzy zakonnych z Polską i Litwą, czego kulminacją była Bitwa pod Grunwaldem w 1410 r. Potem swoje piętno na regionie odcisnęły m. in. najazd szwedzki, wojny napoleońskie i obie wojny światowe.

Szkotowo – wieś w Polsce położona w województwie Warmińsko-Mazurskim w powiecie nidzickim w gminie Kozłowo. Do roku 1954 oraz w latach 1973-1977 miejscowość była siedzibą gminy. Wieś leży nad jeziorem Szkotowskim, które połączone jest małym strumieniem z jeziorem Kownatki. Z historią Szkotowa, związany jest ród Kostków. Miejscowość w okresie od XV do XVIII w. m. in. należała do Mikołaja, Jana, Stanisława i Feliksa Kostków.

Prawie całe Szkotowo objęte jest dwoma obszarami ochrony przyrody – obszar Chronionego Krajobrazu dolin rzeki Nidy i Szkotówki oraz obszarem Chronionego Krajobrazu jeziora Mielno. Na obrzeżach wsi znajdują się 3 cmentarze, w tym 2 z grjez-szkotowskie-obecnie-2.jpgobami żołnierzy z okresu I wojny światowej. Według badań historyków w II i w I tysiącleciu n.e. teren ten zasiedlali Wenedowie. Od V w. na terenie południowo-zachodnim Mazur dominowali Galindowie. Natomiast na wyludnionych Mazurach południowych od V w. zaczęli pojawiać się przedstawiciele pruskiego plemienia Sasinów. W źródłach nazwa terytorium występuje od 1257 r. w formach Sasin, Sosin, Sosen. Pochodząca z późniejszego okresu niemiecka nazwa wsi Szkotowo brzmi Skottau. Notowane są także inne jej brzmienia z wpływami języka polskiego i pruskiego jak np. Scottausche, Scottow, Sketów, Scottaw, Scotowicz.

jez szkotowskie obecnie 2Jezioro Szkotowskie – zajmuje powierzchnię 41,3 ha, maksymalna głębokość to 6,2 m. Brzegi po stronie północnej i wschodniej są wysokie i strome. Po stronie zachodniej niskie i podmokłe. Od strony północnej do jeziora dopływa strumień z jeziora Kownatki, z południowej części wypływa rzeka Szkotówka. Jezioro jest wspaniałym miejscem dla wędkarzy i przyciąga rzesze turystów.

 

 

 

 

 

kościółParafia pw. Św. Józefa Robotnika w Szkotowie – Kościół parafialny powstał w latach 1874-1877 jako świątynia ewangelicka. Pierwszym opiekunem wiernych w Szkotowie był ks. Stanisław Janusz z Łyny. 5 kwietnia 1962 r. kanonicznie erygowano parafię. Dokonał tego biskup warmiński Tomasz Wilczyński. Do parafii należały miejscowości: Szkotowo, Dziurdziewo, Januszkowo, Kamionki, Kownatki, Lipowo, Michałki, Rączki, Rogóż, Rudowo, Siemianowo, Wierzbowo. Kościół wpisany jest do rejestru zabytków.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Szkotowo dwor z poczatku XXw

Dwór Szkotowo – na koniec XIX i na początku XX w. majątek należał do Von Livoniusa, który posiadał także duży majątek ziemski w Rychnowie. Majątek w Szkotowie obejmował ponad 1000 ha ziemi i młyn. W latach 20 XX obszar własności ziemskiej zmniejszył się do 361 ha. Funkcjonowała wtedy gorzelnia, właścicielem majątku był Von Schacki – posiadacz dóbr w Osiekowie. Dwór usytuowany na wzniesieniu, w stylu eklektycznym. Swoją formą przypomina miejską willę.

 

 

 

 

 

 Młyn w Szkotowie – jego świetność przypada na XVIII oraz XIX w. Z tych stuleci pozyskano największą ilość zabytków ceramicznych oraz metalowych przy prowadzeniu prac archeologicznych. W trakcie badań odsłonięto relikty drewnianych konstrukcji budynku młyna o konstrukcji zrębowej, czyli ścian tworzonych z poziomo ułożonych belek łączonych ze sobą w narożach. Pierwsze wzmianki o funkcjonowaniu młyna pochodzą z XV w. Młynarzem na ziemiach polskich był PATORRA. Prawdopodobnie sprowadzono go z Hiszpanii lub Portugali. Jan Kostka, którego wuj Mikołaj był właścicielem Szkotowa, był dyplomatą na dworach w Hiszpanii i Portugali. Młyn został opuszczony i rozebrany pod koniec pierwszej połowy XIX w. Fryderyk IV podpisał decyzję o melioracji rzeki Szkotówki.

cmentarzCmentarz wojenny – większy cmentarz leży na zachodnim skraju wsi przy polnej drodze do Siemianowa. Wejście na cmentarz usytuowane jestcmentarz1 w północno-wschodnim narożniku. Na najwyższym poziomie narożnika znajdowała się kaplica wzniesiona z polnych kamieni. Pochowano na nim 28 żołnierzy armii niemieckiej oraz 322 żołnierzy armii rosyjskiej. Cmentarz jest podzielony na kwatery połączone kamiennymi schodami. Jest tam 28 grobów indywidualnych i dwie mogiły zbiorcze. Są tam pochowani żołnierze polegli podczas walk, które toczyły się w rejonie Gardyn 26-28 sierpnia 1914 r. Cmentarz został wpisany do rejestru zabytków w 1993 r.

Piękne krajobrazy oraz zabytki można podziwiać korzystając z trzech szlaków rowerowych ( niebieski,żółty, zielony) oplatających całą gminę.

thumb mapa szlaki rowerowe wszystkie

 

 

Szlak rowerowy niebieski: Szkotowo – Kownatki – Turowo – Turówko – Januszkowo - Szkotowo
Długość Szlaku: 20,6 km

thumb niebieski

Niebieski szlak prowadzi częściowo po dorgach gruntowych a częściowo po drogach asfaltowych . Szlak rozpoczyna się w Szkotowie. W końcu XIX i pocz. XX w. majątek we wsi należał do von Livoniusa. Folwark obejmował ponad 1000 ha ziemi i młyn. W latach 20. XX w. obszar własności ziemskiej zmniejszył się do 361 ha, funkcjonowała gorzelnia, a właścicielem majątku był von Schack, posiadacz dóbr w Osiekowie. We wsi zachował się eklektyczny dwór usytuowany na wzniesieniu, zbudowany na pocz. XX w. Interesującym zabytkiem jest również neogotycki kościół parafialny pw. św. Józefa Robotnika i Matki Boskiej Różańcowej, zbudowany w latach 1874-1877. W pobliżu wsi dobrze zachowany cmentarz żołnierzy poległych w I Wojnie Światowej. Ze Szkotowa szosą jedziemy na pn.-zach. Dojeżdżamy do letniskowej wsi Kownatki, leżącej nad jeziorem o tej samej nazwie. Kiedyś był tu folwark, z którego dziś niewiele pozostało. Jadąc dalej szosą jezioro mamy cały czas po prawej stronie. Docieramy do skrzyżowania szos, na którym kierujemy się w prawo i jedziemy ok. 1km przez las. Dojeżdżamy do Turowa. Majątek w XVI w. należał do szlachcica polskiego Jana Prawdzica Wołyńskiego. Najważniejszym zabytkiem wsi jest neogotycki kościół pw. św. Michała Archanioła i Wniebowzięcia N.M.P. zbudowany w latach 1894-95. Świątynię spalono w 1945 r. Odbudowano ją w latach 60. XX w. Dalej drogą asfaltową docieramy do wsi Turówko, położonej nad niewielkim jeziorem. Dojeżdżamy do skrzyżowania dróg asfaltowych i skręcamy w prawo. Po ok. 3 km. osiągamy wieś Januszkowo. Tu zjeżdżamy z szosy w prawo kierując się polną drogą do brzegu Jeziora Kownatki. Stąd jadąc na pd.-wsch. mijamy po prawej Jezioro Szkotowskie z kąpieliskiem i dojeżdżamy do Szkotowa.

 

    Szlak rowerowy żółty: Szkotowo – Rączki – Szerokopaś – Łysakowo – Sławka Mała – Kozłowo – Sławka Wlk. – Rogóż – Szkotowo
Długość Szlaku: 35,1km

thumb zolty

Szlak żółty prowadzi  po drogach polnych, utwardzonych i asfaltowych. Ze Szkotowa jedziemy szosą na wschód do wsi Rączki. Tu zjeżdżamy z szosy w polną drogę. Po ok. 1,5 km na skrzyżowaniu z drogą gruntową Szkotowo-Szerokopaś skręcamy w lewo w kierunku tej ostatniej. Wieś o ładnej, dobrze zachowanej mazurskiej zabudowie. Tu ponownie skręcamy w lewo, w polną drogę w kierunku  Łysakowa. Przez wieś jedziemy na wprost główną drogą . Za Łysakowem  Dojeżdżamy do szosy  Nidzica-Uzdowo ,skręcamy w prawo , po ok. 150m  w lewo i kierujemy się do Sławki Małej. We wsi ślady dawnej świetności folwarku i pozostałości pomnika z I Wojny Światowej. Stąd polną drogą kierujemy się na południe do wsi gminnej Kozłowo. Duża wieś z pozostałościami majątku i podworskiego parku. założone na prawie chełmińskim przez Polaka Dobiesława w 1328 r. We wsi murowano-drewniany kościół w stylu barokowym z 1733 r. Z Kozłowa jadąc szosą skręcamy w prawo, dojeżdżamy do Sławki Wielkiej. Po lewej stronie mijamy ładny, murowany kościółek z XVIII w. Jadąc szosą na północ ponownie przekraczamy drogę nr 538 Nidzica-Uzdowo. Dalej jedziemy szosą przez Rogóż i Lipowo. Z lewej strony towarzyszy nam dolina rzeczki Szkotówki. Szosą wijącą się wśród pól kończymy wycieczkę w Szkotowie.

Szlak rowerowy zielony: Kozłowo – Sarnowo – Niedanowo – Zaborowo – Szykany – Ważyny – Kamionka – Kanigowo – Borowy Młyn – Piątki – Olszewo – Pielgrzymowo – Kozłowo
Długość Szlaku: 36,6 km

thumb zielony

 
Szlak zielony prowadzi po drogach utwardzonych i asfaltowych. Swoją wycieczkę możemy rozpocząć z  Kozłowa z którego kierujemy się szosą na wschód . Ok. 0,5 km za przejazdem kolejowym , na łuku drogi jedziemy na wprost w drogę gruntową, którą dojeżdżamy do Pielgrzymowa. Stąd, szosą przez Olszewo, omijając z prawej dolinkę Nidy dojeżdżamy do wsi Piątki. Z Piątek jedziemy gruntową drogą przez Borowy Młyn i dojeżdżamy do Kanigowa. W tej ładnej wsi kościół, z XVIII w. z interesującą szachulcową wieżą. Przy kościele pomnik poległych w latach 1914-18. Z Kanigowa jedziemy do Kamionki, wsi gdzie funkcjonuje już Garncarska Wioska. Wszystko to z myślą o turystach, którym  warsztaty rzemieślnicze oferują swoje usługi. Przez Ważyny docieramy do Szyman, gdzie ponownie przecinamy rzeczkę Nidę. Dalej jedziemy przez Zaborowo, gdzie znajduje się zbudowany w 1740 r. murowano-drewniany kościół. Z Zaborowa droga prowadzi nas przez Zalesie, Niedanowo i Zakrzewko do Sarnowa. We wsi, obok cmentarza, murowany kościół z pocz. XIX w. Z Sarnowa jedziemy na północ. W Zakrzowie mijamy linię kolejową. Stąd szosą docieramy do Kozłowa.

Szlak rowerowy czerwony (łącznikowy) - Długość 3km

 Szlak ten ma za zadanie umożliwić wszystkim miłośnikom rowerowych wycieczek  zjazd ze szlaku zielonego  w miejscowości Piątki i dojazd do Nidzicy. Można nim bezkolizyjnie przedostać się na drugą stronę, bardzo niebezpiecznej dla rowerzystów drogi E7 i dotrzeć do centrum Nidzicy.

Na terenie gminy Kozłowo przebiega również część szlaku zielonego, który  ma początek w Komornikach (gmina Działdowo) przebiega na terenie gminy Kozłowo przez miejscowości Gołębiewo, Wierzbowo, Dziurdziewo, Kamionki oraz następnie prowadzi do Grunwaldu, Olsztynka kończąc się w Łajsach (gmina Gietrzwałd).

Agroturystyka na Mazurach w starej, wiejskiej szkole w Browinie

thumb browina stara szkola

,,Magiczne miejsce wśród mazurskich pól, łąk i lasów. Nieograniczona przestrzeń, rozległe widoki dają poczucie wolności i niczym nie skrępowanej swobody. Tu odetchniesz pełną piersią i odpoczniesz od wielkomiejskiego zgiełku. Jak w żadnym innym miejscu poczujesz się "tu i teraz".

Zapraszamy Państwa do mazurskiej agroturystyki Stara Szkoła w maleńkiej wsi Browina niedaleko Grunwaldu gdzie mieszkają ludzie przyjaźni i uśmiechnięci.

O miejscu tym nasi goście mówią: „tutaj zatrzymuje się czas”...."

Więcej informacji na:  www.browina.pl

 

-----------------------------

 

Folwark Miłkowiec

thumb folwark milkowiec

,,Przepiękny kompleks mieszkaniowy inspirowany miejscowym folklorem.

Rekonstruując typowe dla regionu założenie folwarczne sprzed Drugiej Wojny Światowej zadbaliśmy o odwzorowanie każdego szczegółu. Informacje architektoniczne czerpaliśmy z publikacji specjalistycznych, kronik i archiwalnych zdjęć. Dodatkowo zainspirowały nas liczne podróże po regionie oraz skansen w Olsztynku. ..."

Więcej informacji na: www.milkowiec.pl